[ Objavio: O.Z. ]

GULENOVA ORGANIZACIJA

FETO strukture u regionu, najaktivnije u Albaniji

U zemljama Zapadnog Balkana uticaj organizacije Fetulaha Gulena, koju predsjednik Turske Redžep Tajip Erdogan smatra odgovornom za nedavni pokušaj puča u toj zemlji, najočitiji je u Albaniji i BiH gdje djeluje kroz brojne obrazovne institucije obrazujući svoj kadar i na taj način direktno utičući na društvena i politička dešavanja.

Protivnici pokreta, počev od turskog predsjednika, nazvali su ga po turskoj skraćenici FETO/PDY što znači "teroristička organizacija/paralelna državna struktura", što objašnjava zašto se češće pristalice pokreta nazivaju po imenu njegovog vođe.

FETO na Balkanu djeluje najviše kroz obrazovni sektor, a takođe je prisutan u privatnom preduzetničkom sektoru, u medijima i u javnoj upravi. Prema dostupnim podacima u BiH trenutno postoji 15 obrazovnih institucija bliskih FETO-u, u Albaniji 12, Makedoniji sedam, Kosovu pet i jedna u Srbiji.

Kako je javila turska državna agencija Anadolija, na Kosovu su to institucije "Gulistan", a u iste redove se ubraja se i Fondacija za kulturu i obrazovanje "Atmosfera". U sklopu ovih institucija na području Prizrena, Đakovice i Lipljana djeluju predškolske, osnovne i srednje obrazovne institucije pod nazivom "Mehmed Akif". U sklopu nekih obrazovnih institucija deluju ženski i muški internati.

Pod okriljem fondacije "Atmosfera" djeluje srednja škola "Hasan Nahi", kao i nekoliko centara za kurseve i edukaciju te studentski domovi.

U Beogradu djeluje samo jedna obrazovna institucija povezana sa FETO, a riječ je o osnovnoj školi "Bejza", koja u Novom Sadu drži studentski dom i kurs za učenje jezika, a u Novom Pazaru udruženja "Most" i "Horizont".

Fondacija Gulistan, bliska FETO-u, u Albaniji je osnovana 1993. i uglavnom je bazirana na obrazovni sektor.

Tu se ističu osnovne i srednje škole “Mehmed Akif” i “Turgat Ozal” u Tirani, “Hasan Riza Pasa” u Skadru i “Turgat Ozal” u Draču. U Tirani je takođe poznat “Memorial International Sćool”.

Ove škole pohađaju, uglavnom, djeca bogatih i uticajnih ljudi iz svih sfera života tako da je očit način djelovanja organizacije kojim ona pokušava svoje ljude da infiltrira u sve pore društva.

Kada je riječ o visokoobrazovnim ustanovama u Albaniji tu su univerziteti EPOKA i Bedir. Ove ustanove ujedno predstavljaju najveći izvor prihoda FETO-a u Albaniji. Uz pomoć fondacije Sema, FETO se takođe upleo u vjersko obrazovanje tako da je preuzeo upravu nad medresama u Kavashu, Korci, Beratu, Elbasanu i Tirani. Ove ustanove su prethodno pružale besplatno obrazovanje, a nakon preuzimanja postale su dobar izvor prihoda za FETO.

Nakon godina školovanja vjerskih službenika očito je koliki je uticaj FETO-a i u Islamskoj zajednici Albanije.

FETO je pokušao u Albaniji da djeluje na sličan način kao i u Turskoj.

Osnovane su “dershane” mjesta za učenje i davanje instrukcija đacima, a takođe su pokrenuti i kursevi za učenje turskog jezika. Najskuplja obrazovna institucija u zemlji “Meridian” takođe je bliska FETO-u.

Organizacija je na području Albanije aktivna i u nevladinom sektoru. Među udruženja FETO-a pre svega ubraja se Udruženje "Novi horizonti" (Horizontat e Reja). Ovo udruženje pomaže članovima organizacije tražeći i dodeljujući stipendije, pomažući pri upošljavanju i vjenčanju.

Ovim aktivnostima udruženje širi i učvršćuje strukturu organizacije. Poznato je da "Novi horizonti" godinama od građana Albanije prikupljaju novac pod izgovorom članarina, milostinje i novaca za kurban, odnosno životinju koja se po islamskim propisima žrtvuje kada nastupi Kurban bajram.

Turistička agencija “Venus”, takođe bliska organizaciji, prije dvije godine je zatvorena, a onda je turističke poslove FETO nastavio da vodi preko “povjerljivih” ljudi.

Međunarodna komora za trgovinu i razvoj (ACITAD), takođe bliska FETO-u, osigurava značajna sredstva za organizaciju od raznih kompanija koje radi poslovanja dolaze u Albaniju.

U sektoru medija organizacija je najprije krenula sa prvom internet novinom u zemlji, “Gazeta Start”. Evidentirano je da je ovaj medij širio glasine i FETO propagandu protiv Turske i vladajuće AK Partije. Nakon izvjesnog vremena organizacija je ugasila ovaj medij, a svoju propagandu je nastavila da širi preko drugih medija. Poznat je i list “Drita Islame” djeluje pri Islamskoj zajednici Albanije, a u interesu FETO organizacije.

Izdavačka kuća “Prizma” u Albaniji štampa, distribuira i prodaje knjige Fetulaha Gulena, idejnog tvorca i vođe FETO terorističke organizacije. Postoji i internet stranica na albanskom jeziku koja promoviše Gulenovo učenje, “gulen.com/al”.

Iako poriču povezanost sa FETO-om, obrazovne institucije "Bosna Sema" djeluju na području cijele zemlje, a njene škole su poznatije kao “džematske škole”.

"Bosna Sema" u BiH s radom je počela 1998. Narednih godina se uspješno širila i danas na području cijele zemlje djeluju četiri predškolske ustanove, pet osnovnih škola, pet srednjih i jedan univerzitet. Ove ustanove su locirane na području Sarajeva, Bihaća, Mostara, Zenice i Tuzle.

Univerzitet Burć za organizaciju predstavlja važan izvor prihoda, a takođe priprema kadar preko kojeg FETO kasnije utiče na društvene tokove u BiH.

Turistička organizacija “Fidan” dugo vremena djeluje za interese FETO-a. Ova agencija dovodi turske građane u BiH, a takođe vodi bh. građane u Tursku.

Na području medija FETO je aktivan preko portala “Novo vrijeme”, koje je prvobitno djelovalo kao nedjeljnik. Gulenove knjige u BiH štampa i distribuira izdavačka kuća “Hikmet”.

Poznato je da organizacija nakon 20 godina rada u zemlji ima znatan društveni i politički uticaj.

U Makedoniji FETO je prisutan u sektoru obrazovanja, transporta, trgovine, zdravstva i turizma. Među ustanovama bliskim organizaciji spadaju osnovna i srednja škola “Jahja Kemal” u Skoplju, koje takođe djeluju i u Tetovu, Gostivaru, Strugi i Strumici.

Od medija prisutan je list “Makedonia Zaman”. U sektoru trgovine poznat je lanac trgovina “Evar”. Osim toga u bliski odnos sa organizacijom dovode se jezički kursevi “Sedef”, turistička agencija “Basak”, te transportna kompanija “Rainbow”.

U Makedoniji takođe djeluje Udruženje makedonskih preduzetnika (MIBA). Po bliskosti sa organizacijom su takođe poznate fondacije “Tolerancija” i “Zora”. Kao propagandni centar na internetu poznata je stranica "analyticmk.org”.

FETO u Makedoniji duži niz godina prikuplja razne dobrotvorne priloge iskorištavajući vjerske osećaje građana.

Među zemljama Zapadnog Balkana u kojima je primjetan uticaj FETO-a nalazi se i Crna Gora. U ovoj zemlji za interese organizacije deluje kurs za učenje jezika u Podgorici te studentski dom u Rožajama.

Da je Gulenova organizacija aktivna i u Crnoj Gori potvrdio je nedavno i poglavar Islamske zajednice u Crnoj Gori Rifat Fejzić. On je kazao da su neki krugovi u Crnoj Gori gajili određene simpatije prema toj organizaciji i dodao da su se i ti krugovi udaljili od Gulenove grupe nakon decembarskih nereda u Turskoj.

INFOGRAFIKA- FETO strukture u zemljama Zapadnog Balkana: