[ Mina, Objavila: J.B.Č. ]

EKONOMSKI FAKULTET

Mjere i subvencije pomažu održivost ekonomije

Dobro targetirane mjere i subvencije usmjerene na očuvanje zaposlenosti, posebno zadržavanje kvalifikovanog kadra u crnogorskim kompanijama, pomažu održivost ekonomije i stvaraju šanse za brži oporavak po okončanju pandemije koronavirusa, pokazalo je istraživanje na Ekonomskom fakultetu.

Tim sa Ekonomskog fakulteta Univerziteta Crne Gore, koji je predvodila profesorica Gordana Đurović, je na poziv urednika naučnog časopisa Financial Innovation sproveo krajem aprila istraživanje, odnosno ekonometrijsku analizu, uticaja pandemije KOvid-19 na ekonomiju Crne Gore.

Đurović je agenciji Mina-bizinis kazala da je studija pokazala da mjere Vlade, uključujući i subvencije, opravdavaju rast javnih rashoda, što neminovno povećava i javni dug, istovremeno pozitivno utičući i na obim domaće tražnje.

„Iako u prvim mjesecima dolazi do značajnog smanjenja bruto domaćeg proizvoda (BDP), pada zaposlenosti i smanjenja ulaganja, poboljšanje ekonomije kroz okončanje pandemije, mobilnost, trgovinu, turizam i obnovu ostalih ekonomskih aktivnosti ukazuju na brz oporavak već nakon šest mjeseci, što mora biti praćeno odgovarajućom kombinacijom fiskalnih, finansijskih i socijalnih instrumenata i politika“, objasnila je Đurović.

Ona je kazala da je izbijanje pandemije Kovid-19 suočilo svijet sa ekonomskim preokretom i eskalacijom duboke ekonomske krize, gdje je zdravstvena kriza djelovala i na ponudu i na tražnju savremenih ekonomija, kreirajući simetrični šok, smanjenje ekonomske aktivnosti, zaključavanje mnogih ekonomskih djelatnosti, prekid putovanja, pad međunarodne trgovine i prekid lanaca vrijednosti.

„U veoma kratkom vremenskom periodu, istraživači sa medicinskih, ali i drugih nauka, uključujući i ekonomiju, počeli su se baviti ocjenom efekata pandemije Kovid-19 na ekonomiju i društvom na globalnom, regionalnom i nacionalnom nivou“, navela je Đurović.

Prema njenim riječima, istraživački problem rada usredsređen je na ispitivanje, dijagnosticiranje i procjenu odgovarajućeg odgovora kreatora makroekonomske politike Crne Gore na evoluciju pandemijske bolesti.

Istražena su tri ekonomska scenarija, odnosno šokovi, kako pandemijska bolest može uticati na ekonomiju Crne Gore, koja je duboko u procesu pristupnih pregovora o članstvu u Evropskoj uniji (EU).

„Prognoziran model održivog rasta BDP-a analiziran je na bazi mjesečnih podataka u periodu od 2006. do 2017. godine. Primijenjen je determinističko-statički model simulacijskog rješenja - osnovni okvir, kome se dodaju scenariji osjetljivosti odnosno šokovi u narednom šestomjesečnom periodu, od pada aktivnosti od minus deset do minus 60 odsto“, kazala je Đurović.

Analizirana su takođe i kretanja BDP-a, kapitalni stok /stock/, ljudski kapital i zaposlenost.

Đurović je objasnila da ekonometrijski model mjeri makroekonomske troškove, koristeći Bayesian VAR pristup, u smislu promjene agregatne potražnje i ponude, koje su reducirane eskalacijom pandemije COVID-19, kretanjem u pojedinim sektorima sa zatvorenim djelatnostima, te projekcije BDP-a u različitim scenarijima pandemije.

„Ponuda je snažno pogođena kroz pad zaposlenosti i rizik odliva kvalifikovanog kapitala u srednjem roku, dok je potražnja značajno smanjena pod uticajem promjena kapitalnog stoka“, objasnila je Đurović.

U timu Ekonomskog fakulteta bila su i dva doktoranda, Martin M. Bojaj i Vasilije Đurović.

Financial innovation je naučni časopis sa otvorenim pristupom koje izdaje SPRINGER i koji se nalazi u SSCI bazi referentnih časopisa iz oblasti društvenih nauka.

Odmah nakon objavljivanja u preprint verziji, preko baze Research Square, rad je naišao na veliko interesovanje stručne javnosti početkom ovog mjeseca.

Svi radovi koje ovaj časopis objavljuje u narednom periodu na temu pandemije COVID-19 i njenog uticaja na ekonomiju, šalju se istovremeno i Svjetskoj zdravstvenoj organizaciji na upoznavanje.

Rad je dostupan na sajtu https://www.researchsquare.com/article/rs-33866/v1