[ Izvor: Pobjeda, Objavio: I. P. ]

NA AERODROMIMA

MA u gorem položaju od lou kosta

Predstavnici Montenegro Airlinesa (MA) nezadovoljni su uslovima poslovanja i tretmanom na crnogorskim aerodromima, jer je, kako smatraju, nacionalna avio kompanija u podređenom položaju u odnosu na niskotarifne čiji avioni saobraćaju prema Crnoj Gori, piše Pobjeda.

Prema podacima Aerodroma Crne Gore, u dosadašnjem toku godine najznačajnije niskobudžetne kompanije Ryanair, Wizz Air, EasyJet, čiji avioni saobraćaju ka Crnoj Gori, su prevezle 171,2 hiljade putnika, što je 11,1 odsto od ukupnog prometa putnika na crnogorskim aerodromima.

"Prema našim saznanjima, nijesu isti uslovi poslovanja pod kojima posluju nacionalni avio prevoznik i lou kost prevoznici. Ovo se prije svega odnosi na cijene usluga prihvata i otpreme putnika i aviona na našim aerodromima, kao i na subvencije koje dobijaju lou kost prevoznici od turističke privrede i organizacija u vlasništvu državnih i lokalnih samouprava“, kazali su Pobjedi iz MA.

Podgorički list od Ministarstva saobraćaja nije dobio odgovor na pitanje da li su uslovi poslovanja u Crnoj Gori jednaki za nacionalnu avio kompaniju i lou kost kompanije.

MA da ima povlašćeni status

U MA smatraju da nacionalni avio prevoznik treba da ima određeni povlašćeni status na aerodromima Podgorica i Tivat, ukoliko je broj putnika koje dovodi značajno veći od ostalih avio prevoznika, odnosno ukoliko za to postoji ekonomski rezon davaoca usluge, odnosno aerodroma.

"Podaci pokazuju da to jeste slučaj u odnosu na sve druge prevoznike koji saobraćaju ka Crnoj Gori, kako redovne, čarter, tako i lou kost prevoznike. U najmanjoj mjeri, očekuje se poslovanje pod istim tržišnim uslovima. Nažalost, usljed višegodišnjih neriješenih finansijskih pitanja između MA i Aerodroma Crne Gore, nacionalnom avio prevozniku se usluge fakturišu po najvećoj zvaničnoj cijeni Aerodroma. To je i jedan od razloga što je dug MA prema Aerodromima Crne Gore narastao na skoro 20 miliona eura", tvrde predstavnici MA.

Prema njihovim riječima, nije rijedak slučaj u okruženju, ali i u ostalim zemljama, da nacionalni prevoznici imaju povoljnije uslove od svih drugih na domicilnim aerodromima, jer je, kako su naveli, osnovni razlog postojanja nacionalnog avioprevoznika da svoju državu čini avio dostupnom tokom cijele godine.

„MA u tom smislu opravdava epitet nacionalnog prevoznika jer je na usluzi turističkoj privredi u periodu kada ka našoj državi saobraćaja veoma mali broj lou kost kompanija. MA svoj red letjenja planira na godišnjem nivou, za razliku od onih kompanija koje svoje letjenje organizuju samo kada postoji velika tražnja, odnosno u periodu visoke ljetnje turističke sezone“, kazali su iz MA.

Predstavnici MA tvrde da je nacionalni avio prevoznik posljednjih godina, tokom perioda visoke ljetnje turističke sezone, prevozio tri puta veći broj putnika u odnosu na ukupan broj putnika svih lou kost kompanija koje su u istom periodu saobraćale ka Crnoj Gori.

Ekonomski analitičar, Vasilije Kostić, smatra da se poboljšanje poslovanja domaće avio kompanije neće desiti ukoliko je država bude štitila od izazova koje konkurencija nameće ili ukoliko Vlada bude sprovodila bilo kakve protekcionističke mjere.

On je naveo da je poslovanje lou kost avio kompanija umnogome uticalo na rast avio tržišta u svijetu.

„Ako pogledamo samo površno tu oblast avio saobraćaja, vidjećemo da se ona u svijetu razvijala po eksponencijalnim stopama rasta. Za razliku od njih, u najvećem broju slučajeva tradicionalne avio kompanije, kao što je naš nacionalni prevoznik, zadržavaju postojeći promet putnika ili bilježe blagi rast, ali i niske stope rasta“, objasnio je Kostić.

To, prema njegovim riječima, govori da se u suštini radi o dva različita tržišna segmenta.

„Lou kost kompanije ne ugrožavaju poslovanje tradicionalnih kompanija na način kako mi to percipiramo na prvi pogled. Ja bih rekao da one u stvari stimulišu bolje poslovanje tradicionalnih kompanija kroz konkurentsko zaoštravanje“, smatra Kostić.

On je kazao da niskobudžetne kompanije imaju nekoliko puta niže cijene karata od tradicionalnih avio kompanija, koje su politiku visokih cijena sprovodile usljed monopolske pozicije i nedostatka alternative za putnike.

Tradicionalne avio kompanije su, kako je rekaoKostić, sada primorane da snižavaju cijene svojih karata kroz smanjenje troškova odnosno prinuđene su da efikasnije posluju nego do sada.

„Osim toga, niski troškovi i visoka produktivnost uticali su da lou kost kompanije utiču na znatno povećanje avio tržišta, što je generalno dobra okolnost. Da ne govorimo o tome kakve to posljedice ima po turizam zemlje i ukupan ekonomski značaj za zemlju“, rekao je Kostić.

On je poručio da je dolazak lou kost kompanija, tamo gdje se to desilo, rezultirao ekonomskim rastom i povećanjem atraktivnosti te destinacije, jer zahvaljujući niskotarifnim kompanijama mnogo više ljudi je moglo i može putovati nego ranije, a to, kako je kazao, znači veću ekonomsku aktivnost i veće zapošljavanje.

418 lou kost letova 

„Poboljšanje poslovanja domaće avio kompanije neće se desiti ukoliko je budemo štitili od izazova koje konkurencija nameće ili ukoliko budemo sprovodili bilo kakve protekcionističke mjere. U krajnjem, obilježje takvog pristupa je ekonomska neodrživost“, zaključio je Kostić.

Prema podacima Aerodroma Crne Gore, tokom prošle godine niskobudžetne avio kompanije, čiji avioni saobraćaju ka Crnoj Gori, obavile su 418 letova, što čini 3,5 odsto ukupnog broja letova na nivou preduzeća i prevezle 131,83 hiljade putnika, što je 7,1 odsto učešća u ukupnom prometu putnika na crnogorskim aerodromima.

„Važno je napomenuti i da ka crnogorskim aerodromima saobraćaju i avioni još nekoliko niskobudžetnih kompanija, ali podaci o njihovim letovima ne ulaze u prosjek prometa putnika koji ostvaruju loukosteri, jer lete samo tokom ljetnjih mjeseci“, saopštili su iz Aerodroma Crne Gore.

Predstavnici kompanije navode da je saradnja Aerodroma Crne Gore sa niskobudžetnim aviokompanijama počela 2013. godine kada je irska kompanija Ryanair počela da leti na liniji Podgorica–Brisel.