[ Mina biznis; Objavio: B.V. ]

POČEO PROJEKAT

Razvoj klastera impuls poljoprivredi

Projekat razvoja klastera i transformacije ruralnih područja, koji je danas zvanično otvoren u Nikšiću, trebalo bi da označi novi impuls u razvoju crnogorske poljoprivrede, saopštio je potpredsjednik Vlade i ministar poljoprivrede i ruralnog razvoja, Milutin Simović.

On je kazao da je Projekat razvoja klastera i transformacije ruralnih područja, koji Vlada realizuje sa Međunarodnim fondom za razvoj poljoprivrede (IFAD), važan i da predstavlja nastavak planiranih aktivnosti u toj oblasti.

Simović je ocijenio da je u prethodnom periodu urađeno mnogo u ruralnim područjima, da su rezultati veoma dobri, ali i da bi trebalo uraditi još koji kilometar novog puta, rekonstruisati postojeći seoski, izgraditi novi vodovodni sitem ili energetski priključak za bilo koje seosko domaćinstvo.

„Svaki taj projekat znači stvaranje uslova za kvalitetniji život na ruralnim prostorima, kao i preduslov rasta konkurentnosti poljoprivrede proizvodnje“, rekao je Simović prilikom otvaranja projekta čija je ukupna vrijednost 13,6 miliona eura.

Projekat se realizuje u skladu sa Sporazumom koji su u maju potpisali predstavnici Vlade i IFAD-a, a njime je obuhvaćeno sedam opština: Nikšić, Šavnik, Žabljak, Mojkovac, Bijelo Polje, Berane i Petnjica.

Simović je naveo da taj projekat označava nastavak svih planiranih aktivnosti koje će zajedno raditi Vlada, IFAD, lokalne samouprave i, prije svega, vrijedni domaćini i kroz udruživanje u klastere u realizaciji nastupa na tržištu.

„Kroz realizaciju projekta imaćemo završenih 70 kilometara novih seoskih puteva, brojne seoske akumulacije, vodovodne sisteme, dodijeljene grantove individualnim poljoprivrednim proizvođačima ili sektoru malih i srednjih preduzeća iz te oblasti“, rekao je Simović.

On smatra da kreditni uslovi po kojima se država zadužila za razvoj seoskih područja nikad nijesu bili povoljniji, jer kamatna stopa iznosi 0,69 odsto, a rok vraćanja 15 godina uz grejs period od tri godine.

„Pored kreditnog aranžmana imamo i dva miliona granta, pa ovaj IFAD-ov projekat donosi šest miliona eura, uz izdašno učešće lokalnih samouprava, tako da ukupna vrijednost dostiže 13,6 miliona eura“, naveo je Simović i dodao da taj projekat ima i edukativnu dimenziju.

On je podsjetio da se paralelno uz taj projekat, sprema i realizacija velikog IPARD programa koji donosi novih 40 miliona eura za sektor poljoprivrede.

Simović je kazao da u finalnim aktivnostima ima još nešto da se doradi i da bi krajem septembra trebalo da se označi početak projekta.

„Ovih dana intenzivno komuniciramo sa predstavnicima Svjetske banke i ambicija nam je da do kraja godine ugovorimo novi MIDAS projekat, koji će biti sadržajniji i finansijski izdašniji od prethodnog, koji je imao 18 miliona eura“, rekao je Simović.

Prema računici koju je izveo Simović, uz 40 miliona eura kroz IPARD projekat, najmanje 20 miliona kroz MIDAS, uz 27 miliona USD koliko je preostalo od ADMAS-a i njegovog nastavka, uz dodatna značajna sredstava kojim raspolaže Investiciono razvojni fond od više od 100 miliona eura, realno je da sektoru poljoprivrede pripadne oko 30 miliona eura.

„Uz sve to dolazimo do iznosa od više od 100 miliona eura. Ako tome dodamo i sredstva iz Agrobudžeta, za koja ćemo se truditi da budu izdašnija nego ove godine, dolazimo do značajnog finansijskog potencijala koji će biti usmjeren svima koji učestvuju i u ovom projektu“, saopštio je Simović.

Na ta sredstava mogu da računaju poljoprivrednici, porodična gazdinstva, kao i sektor malih i srednjih preduzeća iz te oblasti, u primarnoj proizvodnji i preradi.

„Sve to daje optimizam da ćemo još snažnije, dinamičnije i odlučnije zajedno razvijati poljoprivredu, jačati njenu konkurentnost, praviti supstituciju uvoza i stvoriti pretpostavke za izvoz u regionu“, poručio je Simović.

Direktor IFAD-a za Bliski Istok, Sjevernu Afriku, Evropu i Centralnu Aziju, Kalida Buzar, rekla je da se divi upornosti i istrajnosti Crne Gore koja se intenzivno oporavila od krize iz 90-tih godina prošlog vijeka.

Ekonomija Crne Gore se, kako je ocijenila, razvila, stopa siromaštva se značajno smanjila, ali u sjevernom planinskom području ostaju znatni izazovi, poput svega dva odsto iskorišćenosti turističkih potencijala.

„Osnovni izazovi su migracija mladih, pad populacije, starenje stanovništva na sjeveru i veća stopa siromaštva. Na sjeveru je stopa nezaposlenosti 17 odsto i dva puta je veća od nacionalnog prosjeka“, kazala je Buzar.

Ona je kao najveće probleme na sjeveru označila slabu produktivnost poljoprivrede, kao ključne ekonomske grane na tom području, kao i mali broj proizvođača.

„Vlada je odnedavno član IFAD-a, koji radi u oko 100 zemalja i od 1978. godine do sada je investirao 16 milijardi USD ili milijardu godišnje. IFAD duboko vjeruje da je poljoprivreda biznis, pri čemu je uloga malih proizvođača velika, jer proizvode dvije trećine hrane širom svijeta, a da bi u tome uspjeli potrebna im je podrška“, rekla je Buzar.

Ona je govoreći o Crnoj Gori navela da mjere ublažavanja posljedica moraju biti takve da se njihovim preduzimanjem zaustavlja i preokreće proces slabljenja sjeverne regije.

Prema riječima Buzar, projekat IFAD-a je u potpunosti usklađen sa nacionalnom Strategijom razvoja poljorivrede i ruralnih područja.

Ona je ocijenila i da je cilj projekta pomoć malim proizvođačima sa sjevera da postanu komercijalno konkurentni i održivi na tržištu.

„Neophodno je da se ti razvojni ciljevi ostvare na lokalnom i globalnom nivou kako bi Crna Gora ispunila jedan od ciljeva održivog razvoja“, kazala je Bouzard.

Ona je navela da je cilj da se kroz taj projekat u više opština sa sjevera dosegne do 16,1 hiljadu ljudi, prvenstveno malih proizvođača i farmera koji će imati direktne koristi, a potom i onih koji drže komercijalne i ekonomski aktivne agro biznise, kako bi došli do željenih standarda EU.

Bouzard je dodala da je projekat stupio na snagu u maju, što je svega par mjeseci nakon što je Izvršni odbor IFAD-a potvrdio članstvo, što znači da je Vlada pokazala posvećenost kako bi uspio projekat koji traje šest godina.

Gradonačelnik Nikšića, Veselin Grbović, kazao je da je ta Opština najveća po površini u regionu i predstavlja tačku povezivanja primorskog juga i planinskog sjevera, jer je od Jadranskog mora udaljena oko 30 kilometara vazdušne linije.

„Sirovinska baza ogleda se u značajnim količinama vodnog potencijala, šuma, rudnog bogatstva, obradivog poljoprivrednog zemljišta i predstavlja posebno atraktivno mjesto za ulaganje i dalji razvoj, prvenstveno poljoprivrede i ruralnih područja“, rekao je Grbović.

Opština Nikšić je, prema njegovim riječima, prepoznata kao područje kome je potrebna podrška kroz projekat razvoja klastera i transformaciju ruralnih područja u Crnoj Gori.

Grbović je podsjetio da su predstavnici IFARD-a prošle godine obišli nikšićku opštinu i poljoprivredne proizvođače, gdje su se mogli uvjeriti u postojanje potencijala za kvalitetan razvoj poljoprivrede.

Prema njegovim riječima, u tom jednogodišnjem periodu iz oblasti poljoprivrede i seoskog turizma formirani su agroturistički klasteri Nikšić i Župa, kao i klaster proizvođača mlijeka.

„Opština i Ministarstvo poljoprivrede ulažu značajna sredstva u seosku infrastrukturu, ali s obzirom na veliku razuđenost područja itekako je potrebna pomoć. Neophodno je omogućiti da svako zainteresovano domaćinstvo sa seoskog područja ima uslove za bavljenje poljoprivredom“, rekao je Grbović.

On je kazao da je zbog toga neophodno obezbijediti kvalitetnu infrastrukturu, prije svega putnu, kao i uredno vodosnabdijevanje.