[ Danijel Garić, TVCG ]

IZVJEŠTAJ EEA

Emisija štetnih gasova u EU se smanjuje

Prema trenutnim i planiranim mjerama, države članice Evropske unije predviđaju da će emisije ETS -a nastaviti da se smanjuju u narednim decenijama, iako sporijim tempom nego što je to bio slučaj u prošlosti, zaključak je godišnjeg izvještaja Evropske agencije za životnu sredinu (EEA).

„Emisije gasova staklene bašte iz stacionarnih instalacija zabiljležene u okviru sistema EU za trgovinu emisijama (ETS) su smanjene za nešto više od 11 odsto između 2019. i 2020. godine, saopšteno je juče iz EEA.

Evropska unija je 2005. godine uspostavila ETS sistem trgovine emisijama štetnih gasova (Emissions trading system) kao prvo, najveće i najstarije tržište ugljen- dioksidom, ali i drugim gasovima sa efektom staklene bašte na svijetu.

ETS je temelj politike EU za borbu protiv klimatskih promjena i bitan alat za ekonomično smanjenje emisija gasova sa efektom staklene bašte. Primjenjuje se u svih 28 država članica EU, zajedno sa Islandom, Lihtenštajnom i Norveškom i obuhvata više od 45 odsto emisija u EU. Danas ETS ograničava emisije više od 11 hiljada postrojenja s visokom potrošnjom energije, poput elektrana i industrijskih postrojenja i avionskih kompanija koje povezuju te zemlje.

Na osnovu projekcija država članica dostavljenih EEA, očekuje se da će se emisije ETS- a smanjiti između 41 i 48 odsto do 2030. godine i između 55 i 62 odsto do 2040. godine, u odnosu na početnu 2005. godinu.
Ohrabrije činjenica da je 2020. godine zabiljležen najveći godišnji pad emisija od početka ETS- a, a ovakav trend je direktna posljedica smanjene industrijske aktivnosti, transporta i drugih izvora zagađenja tokom perioda “lokdauna” u skoro svim zemljama svijeta. Ipak, trend je pozitivan ako se ima na umu da je i 2019. godine smanjena emisija štetnih gasova za skoro 10 procenata.

Emisije gasova staklene bašte iz stacionarnih instalacija u EU ETS smanjene su sa više od hiljadu i po miliona tona ugljen-dioksida u 2019. godini na 1.3 miliona tona u 2020. godini, što predstavlja smanjenje od 11, 4 odsto. Ovaj rezultat je godišnji rekord i uporediv je samo sa smanjenjem zabiljleženim 2009. godine na vrhuncu finansijske krize.

ETS emisije od operatera aviona su pale za 63 odsto, pošto je putovanje avionom skoro zaustavljeno tokom pandemije.

EU ETS je sistem ograničenja i trgovine štetnim gasovima, koji pokriva oko 36 odsto ukupnih emisija gasova staklene bašte u EU. Postavlja ograničenje emisija u industrijama poput proizvodnje električne i toplotne energije, proizvodnje cementa, proizvodnje gvožđa i čelika, prerade nafte i drugih industrijskih aktivnosti, kao ivazduhoplovstvo unutar evropskog ekonomskog prostora. U okviru ovog budžeta, kompanije mogu smanjiti svoje emisije kako bi postigle dozvoljena zagađenja životne sredine uz najmanju cijenu.