Tufik Softić

put Berane – Kolašin

Šta je sa tužbama protiv "Euro-asfalta" i bivših funkcionera?

Poslije skoro punih osam godina, odnosno sa četiri godine kašnjenja, put Berane – Kolašin pušten je probno za sobraćaj, ali je ostalo otvoreno pitanje šta se dešavalio sa prijavama koje su podnošene protiv bosanske firme “Euroasfalt” i nekih crnogorskih funkcionera bivših vlasti, i zašto do sada nije regovao SDT?

Zbog tolikog kašnjenja cijena je sa ugovorenih 34,6 miliona narasla za još najmanje 20, i to bez PDV, kojeg se država Crna Gora odrekla.
　　　　
“Posao je dodijeljen sarajevskoj firmi „Euro asfalt“, sa kojom je tadašnji ministar saobraćaja Osman Nurković, neposredno po stupanju na tu funkciju, potpisao ugovor krajem 2016. godine. Čitav posao, ugovoren po FIDIC pravilima, dogovoren je dok je ministar saobraćaja bio funkcioner Socijaldemokrata Ivan Brajović" – kazali su ranije iz Akcije za socijalnu pravdu (ASP).
　　　　
Iz Akcije za socijalnu pravdu (ASP) još ranije su ukazivali da SDT u istrazi ovog kontroverznog posla treba da se posebno pozabavi ugovorima o kreditu i prikupi saznanja predstavnika banaka i konsultanata uključenih u ugovaranje kreditnih i izvođačkih aranžmana, uz ostala neophodna vještačenja od pravne i ekonomske struke.
　　　　
U martu 2022. godine Odjeljenje za borbu protiv korupcije Ministarstva kapitalnih investicija (MKI) na čijem čelu je tada bio Mladen Bojanić dostavilo je tadašnjoj vršiteljki dužnosti Vrhovnog državnog tužilaštva Maji Jovanović dvije informacije o sumnjama o postojanju krivičnih djela u vezi sa poslovanjem bosanske firme “Euroasfalt”, koja u Crnoj Gori još iz vremena bivših vlasti ima velike građevinske poslove.
　　　　
Iz tog odjeljenja su sumnjali da su bivši ministar saobraćaja Osman Nurković i tadašnji direktor Uprave za saobraćaj Savo Parača koristili svoj položaj za zaključivanje i realizaciju složenog infrastrukturnog projekta iako je od samog početka realizacije projekta bilo jasno da se neće i ne može realizovati u ugovorenim rokovima i uz dogovoreni iznos novca.
　　　　
Prolongiranje roka za završetak radova ranije su uslovile podzemne vode koje su se pojavljivale nekoliko puta tokom izgradnje tunela. Bez sumnje, tunel Vranjak je bio najkompleksniji i najzahtjevniji građevinsko-saobraćajni objekat na izgradnji puta od Berana do Kolašina, preko planine Bjelasice.
　　　　
Cjelokupni projekat kojim se skraćuje put između Berana i Kolašina je finasiran iz kredita Evropske banke za obnovu i razvoj.
　　　　
Crnogorsko Specijalno državno tužilaštvo prije toga je otvorilo izviđaj kojim bi bilo ispitano poslovanje firme ''Euroasfalt'' iz Sarajeva u Crnoj Gori, gde je za tri godine, za vrijeme ministrovanja Osmana Nurkovića, dobila poslove vrijedne više od 60 miliona evra, ali se taj izviđaj nije pomjerio sa mrtve tačke.
　　　　
Prvu dionicu puta, od Berana do Lubnica, u dužini od 13 kilometara prije više od deset godina gradila je kompanija “Bemaks”.
　　　　
Ta kompanija je istovremeno na toj trasi gradila male hidroelektrane, otkupivši većinski paket akcija fime “Hidroenergija Montenegro”, kojih trenutno ima šest. “Bemaks” je iskoristio da, gradeći put, o državnom trošku za svoje potrebe u trup puta ugradi cijevi za male hidroelektrane, u dužini od čak 13 kilometara. Za taj poduhvat trebale su im velike količine eksploziva, posebno na dionici preko krševitog prevoja Zdravac.
　　　　
Nevolja je bila u tome što su istom trasom prolazile cijevi gradskog vodovoda, a “Bemaks” ih je eksplozivom probušio čak 11 puta. Sve do one opasne situacije, kada je tako eksplozivnom šalitrom zamućena voda stigla do slavina u gradu, gdje je zvanično otrovano oko dvije i po hiljade stanovnika Berana, a pretpostavlja se da je još toliko prebolovalo ne potraživši ljekarsku pomoć.
　　　　
“Bemaksu” je zbog toga i suđeno u Osnovnom sudu u ovom gradu, ali su, u nedostatku dokaza, ta kompanija i njen izvršni tadašnji direktor Veselin Kovačević, oslobođeni optužbi.
　　　　
Nikada niko nije odgovarao zbog masovnog trovanja građana Berana, a “Bemaks” je nesmetano nastavio da gradi male hidroelektrane kojih sada ima šest. A do tih malih hidroelktarana na beranskoj Bistrici najbrže i najlakše se stiže putem Berane – Kolašin. Ili obrnuto, Kolašin – Berane.
　　　　
Sada je to sve iza nas. Građani više gradova iz ovog regiona bili su praktično u saobraćajnoj blokadi, i mnogo je amortizera, spona, i drugih automobilskih djelova ostalo u rupama na magistralnom putu preme Bijelom Polju, koji je u poptunoj rekonstrukciji, i kojim su do sada bili prinuđeni da idu.
　　　　
Poslije velikih pritiska javnosti i više protesta u Beranama, stanovnici ovog dijela države putuju brže i lakše preko Jelovice do Podgorice.
　　　　
Neki u šali komentarišu kako se ne treba mnogo radovati, jer bi “Euroasfalt” i to mogao naplatiti.
　　　　
Na državnim organima je da ispituju je li moralo ovoliko da traje? Dovoljno je pogledati gje su u fiokama SDT do sada kupile, i još uvijek kupe prašinu prijave koje su podnošene zbog kašnjenja radova i sumnji na zloupotrebe službenih položaja tadašnjeg ministra saobraćaja, kao tadašnjeg direktora Direkcije za saobraćaj, iz perioda kada je sklapan ugovor sa “Euroasfaltom” 2016. godine.
　　　　
Portal RTCG nedavno je objavio obimno istraživanje o tome kako je ista firma godinu kasnije dobila posao izgradnje II faze zaobilaznice u Rožajama, odnosno kako taj posao nije završen ni poslije 16 godina, pa su nove crnogorske vlasti raskinule ugovor sa tom bosanskom kompanijom.