OMBUDSMAN

Ljudska prava u sjenci socio-ekonomskih problema građana

Ljudska prava ostaju u sjenci nagomilanih socio-ekonomskih problema građana malih opština na sjeveru države, u kojima su dominantni problemi odlazak stanovništva, siromaštvo i nezaposlenost, ocijenjeno je nakon posjete ombudsmana Siniše Bjekovića Petnjici, Andrijevici, Plavu i Gusinju.

U okviru održavanja „Dana Zaštitnika“ predstavnici institucije obišli su prethodnih dana (26-28.jul) ove četiri opštine, gdje su sa lokalnim rukovodstvom i građanima razgovarali o stanju ljudskh prava i sloboda, problemima i načinima za njihovo prevazilaženje, odnosno djelokrugu postupanja institucije.

I pored zalaganja i evidentne energije koju predsjednici opština sa saradnicima ulažu u cilju prevazilaženja brojnih problema koji utiču na životni standard lokalnog stanovništva, opšti utisak je da je za „oživljavanje“ sjevera neophodna sistemska i održiva pomoć sa centralnog nivoa, ali i inicijativa za povezivanje i bolju saradnju među samim opštinama kako bi zajedničkim snagama uticali na promjene od zajedničkog interesa.

Stiče se utisak da je stanovništvo ovog kraja dominantno usmjereno na pomoć dijaspore kojima su zahvalni za ulaganja i „održavanje u životu“ brojnih porodica, te da je većina stanovništva zaposlena u organima lokalne uprave.

Zaštitnik Siniša Bjeković ukazao je na potrebu brze i konkretne pomoći sjeveru.

„Brojni su razlozi uticali da danas imamo zapušten sjever, sa ogromnom razlikom u životima ljudi u odnosu na jug zemlje. Stičem utisak da se u životima lokalnog stanovništva malo toga mijenja, bez obzira na političke prilike i promjene koje su se dešavale i koje se dešavaju“, smatra on.

Predsjednik Opštine Petnjica Samir Agović istakao je da su u prethodnom periodu imali značajnu pomoć i ulaganja izvršne vlasti, posebnu u dijelu infrastrukture ali da su „zatajili“ servisi i usluge.

„U našoj Opštini ne postoji vrtić, ni Dom zdravlja, a tek odnedavno ustavljena je služba Hitne pomoći, što je velika stvar za građane. Takođe ukazujemo na potrebu za veterinarskom ambulantom i unaprjeđenjem kvaliteta usluga CEDIS-a“, kazao je on.

Zaštitnik je informisan da je građanima Petnjice omogućeno rješavanje pitanja iz domena građanskih stanja, a da glavni problem predstavlja teškoća da se zadrže mladi ljudi i da je teško pružiti perspektivu bez izgleda za zaposlenje.

I u Andrijevici lokalne vlasti bore se da zadrže mlade, omoguće investicije i pokretanje proizvodnih pogona.

U razgovoru sa predsjednikom Opštine Željkom Ćulafićem i njegovim saradnicima između ostalog navedeni su problemi regulisanja državljanstva za veći broj građana, nesređen birački spisak, uništene i zapostavljene turističke potencijale, nedostatak sportske dvorane ali i duboke podjele po nacionalnoj osnovi.

„Imamo velikih problema gotovo u svim oblastima. Veliki broj socijalnih slučajeva, staračkih domaćinstava, dotrajala infrastruktura. Neophodna su ulaganja i stvaranje radnih mjesta kao jedini način da se nešto konkretno desi i vrati ljudima volja i perspektiva za ostanak“, istako je on.

Predsjednik Opštine Plav Nihad Canović iskazao je nezadovoljstvo budžetom koji smatra svojevrsnom diskriminacijom sjevera. Ukazao je da siromaštvo i migracija stanovništva negativno utiču na ljudska prava, te da se građani uglavnom obraćaju sa zahtjevima za posao i jednokratne pomoći.

Između ostalog, zaštitnika je upoznao da teritorija Plava nije u dovoljnoj mjeri pokrivena prostorno-planskom dokumentacijom, što građane dovodi u nepovoljan položaj kada se odluče za gradnju objekata. Nije saglasan da se građanima u dijaspori oduzme biračko pravo, imajući u vidu njihova ulaganja i brigu koju isakazuju prema rodnom kraju.

„Ekonomska nesigurnost i i nestabilne političke prilike svakako predstavljau dodatan motiv za odlazak ljudi“, kazao je g. Canović, koji je ukazao na potrebu bolje komunikacije sa Vladom u rješavanju problema građana.

Prema riječima predsjednice Opštine Gusinje, Anele Čekić, odavno vlada veliko očekivanje i interesovanje građana za uspostavljanjem službe Hitne medicinske pomoći, te očekuju ubrazanje procedura i realizaciju dogovorene aktivnosti sa resornim ministarstvom.

„Ljudi se obraćaju sa dosta problema, a na svakodnevni život utiče i dalje nepotpuno konstituisanje lokalnih institucija i to što ne funkcionišu u punom kapacitetu“, rekla je ona.

Skrenula je pažnju na potrebu obezbjeđenja potrebnog broja policijskih službenika, unapređenje saradnje sa Nacionalnim parkovima i inspekcijskim službama kao i nedostatak prostorno-planske dokumentacije.

Rukovodstvo navedenih opština ukazalo je na velike turističke potencijale zbog izuzetnih prirodnih ljepota u ovom dijelu Crne Gore, ali su takođe istakli mali broj gostiju iz naše države.

Zajedničko za navedene opštine je i to što se i pored brojnih podsticajnih mjera dramatično smanjuje broj djece, samim tim i učenika, kojima je teško organizovati prevoz do škola. Takođe, iskazano je nezadovoljstvo opredijeljenim budžetom, kao i potreba za boljom komunikacijom sa pojedinim ministarstvima i Vladom generalno. Sagovornici su iskazali zadovoljstvo zbog posjete zaštitnika i potrebu češće razmjene informacija, a takođe se javila ideja da Ombudsman kroz saradnju sa Zajednicom opština ubuduće aktivnije bude upoznat sa njihovim radom.

„Opšti zaključak je da je mnogo više toga što spaja nego što razdavaja ove opštine, i to treba iskoristiti kao osnovu da se boljom međusobnom saradnjom i komunikacijom rješavaju pitanja građana“, rekao je zaštitnik Bjeković. Na osnovu obavljenih razgovora i obraćanja građana biće formirani predmeti pred institucijom Zaštitnika.