U 97. GODINI

Preminuo akademik Vlado Strugar

Redovni član Crnogorske akademije nauka i umjetnosti (CANU) Vlado Strugar preminuo je juče u 97. godini u Beogradu.

"Datum sahrane i održavanja Komemorativne sjednice Crnogorske akademije nauka i umjetnosti naknadno ćemo objaviti", saopšteno je iz CANU-a.

Rođen je 28. decembra 1922. godine u seocu Donji Ulići (predio Ceklin) kod Cetinja. Osnovnu školu je pohađao u Gornjem Ceklinu. Na Cetinju je učio gimnaziju i položio veliku maturu (1941. godine).

U Beogradu je završio: Institut društvenih nauka (1953), Višu vojnu akademiju (1957), magistarske studije na Filozofskom fakultetu (1964).

U Moskvi, u Akademiji nauka SSSR, u Institutu slavistike i balkanistike, odbranio je doktorsku disertaciju iz istorijskih nauka (1968. godine).

Bio je učesnik rata za oslobođenje Jugoslavije od fašističkih osvajača (1941–1945). Od 1945. do 1970. godine je oficir u ustanovama vojske za nauku i prosvjetu, pretežno u Vojnoistorijskom institutu u Beogradu. Ima čin pukovnika. Više puta je odlikovan za ratne i mirnodopske zasluge. Nosilac je Partizanske spomenice 1941. godine.

Pisao je pripovijetke.

Posvetio se istoriografskom izučavanju političkih borbi i oružanog ratovanja jugoslovenskih naroda i država u vremenu od 1890. do 1998; Napisao je i objavio pregledne prikaze: o socijaldemokratiji u jugoslovenskim zemljama (1890–1919); o Kraljevstvu Srba, Hrvata i Slovenaca (1918–1920); o Jugoslaviji u Drugom svjetskom ratu (1941–1945); o otpadničkom smanjivanju Jugoslavije (1988–1992); o politici i državništvu, uopšte, pri nastanku i potom kroz postojanje Jugoslavije (1914–1998).
Uz članke i oglede o primjeni načela istorijske nauke, o nekim pojmovima djelotvorne filozofije politike, o izvjesnom predmetu ustavnog prava, o narodnosnim svojstvima vojinstva, objavio je blizu 150 prikaza i bilježaka o istoriografskim knjigama jugoslovenskih i stranih pisaca.

Njegova naučna djela su prevođena na jedanaest jezika; u svemu: knjige – 14 prevoda, članci – 20 prevoda. Bio je glavni i odgovorni urednik naučnog časopisa "Vojnoistorijski glasnik" (1963–1967) i poslije "Jugoslavenskog istorijskog časopisa" (1970–1973).
Član je van radnog sastava Makedonske akademije nauka i umjetnosti (1981) i Srpske akademije nauka i umetnosti (1994). Član je, po pozivu, Udruženja književnika Srbije (1989).
Bio je predsjednik Odbora CANU za istorijske nauke (1982–2003).
Bio je među osnivačima te predsjednik Crnogorskog sabora srpske sloge (1992–1997). Član je Senata Republike Srpske (1996–2008). Dobio je nagrade za djela u nauci i esejistici: jugoslovensku Četvrtojulsku (1969), crnogorsku Trinaestojulsku (1971), od Univerziteta u Prištini (1997) Nagradu „Zlatno pero Srpskog trojstva”.

Najvažnije objavljene knjige: Jugoslavenske socijaldemokratske stranke 1914–1918 (1963); Jugoslavija u ratu 1941–1945 (1975); Velika buna Crne Gore 1988–1989 /izbor dokumenata/ (1990); Povelja Jugoslavije: (ustav države i društva) (1990); Srbi, Hrvati, Slovenci i Treća Jugoslavija (1991); Jugoslavija u knjigama istoriografskim (2007); Vladar Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca (2010); Doktorat u Moskvi (2011); Kraljevstvo Srba, Hrvata i Slovenaca (1918-1920) – (koautorstvo) (2011); Drugi svjetski rat – odbrana Jugoslavije (2014), Jugoslavija na strmini Evrope (2014) i Jugoslovenski 1. decembar (2018).

Za redovnog člana Društva za nauku i umjetnost Crne Gore (kasnije Crnogorske akademije nauka i umjetnosti) izabran je 6. marta 1973. godine.