Objavila M.L.B.

SA VOLUJICE

Prvi radio-telegrafski signal pušten prije 115 godina

Uprava pošta i telegrafa Crne Gore, Uprava pošta i telegrafa Italije i italijanski naučnik, Guljelmo Markoni sklopili su 5. maja 1904. godine u Londonu ugovor o eksploataciji i instalaciji jedne radio-telegrafske stanice sistema Markoni za javnu upotrebu u Baru. Nakon samo tri mjeseca sa Volujice kod Bara otišli su u svijet prvi radio-telegrafski signali iz ovog dijela Evrope.

Radio-telegrafska stanica imala je antenski sistem sa dva rešetkasta stuba, visine 50 metara i žičane antene između njih. 

U Ugovoru se između ostalog navodi:

“Knjaževska Vlada Crne Gore daje gospodinu Markoniju dozvolu da instalira i koristi jednu radio-telegrafsku stanicu u Baru određenu da bude na vezi sa jednom drugom stanicom istog sistema na italijanskoj obali, bez drugih privilegija, sem slobode da obavlja službu telegrafskog tranzita između dvije zemlje, a za koju knjaževska Vlada zadržava pravo cenzure u svako vrijeme.”

Svečanosti puštanja u rad radio stanice prisustvovao je knjaz Nikola uz ministre, a od predstavnika kompanije tu je bio i sam Markoni, kao i markiz Kuzani.

O događaju je Glas Crnogorca opširno pisao.

Na kraju su pročitane depeše koje je knjaz Nikola tom prilikom uputio Italijanskom kralju, austrijskom caru, Ruskom caru i kralju Srbije. Crnogorskom suverenu su istog dana na depeše stigli odgovori. Knjaz Nikola je Guljelma Markonija odlikovao Velikim krstom Danilovog Ordena.

Stanica je kod Savezne kancelarije za međunarodni saobraćaj u Bernu registrovana kao crnogorska i radila je na talasnoj dužini od pet stotina metara sa dometom dvije stotine kilometara.

Radio stanica bila je u funkciji sve do 8. avgusta 1914. kada su je u toku Prvog svjetskog rata austro-ugarske krstarice i razarači bombardovali i srušili. Od nje je ostala samo antena i nikada nije obnovljena. Odlukom vojne crnogorske vlasti demontirana je iste godine.

Četri decenije kasnije, nakon ratnih vremena, 27. novembra 1944. oglasilo se Radio Cetinje.

Početkom 1949. Radio se seli u Titograd, pa se 30. aprila te godine svečano oglasio Radio Titograd, a od 1990. preimenovan je u Radio Crne Gore.

Jadranka Prelević, Radio Crne Gore