[ Objavio: I. P. ]

PODACI IJZ

Zagađeni vazduh godišnje "ubije" čak 250 ljudi

Prema najnovijim podacima Svjetske zdravstvene organizacije, više od sedam miliona ljudi godišnje izgubi život kao posljedicu zagađenog vazduha, od čega 4,2 miliona prijevremeno, dok je u Crnoj Gori, prema podacima Instituta za javno zdravlje, u samo tri grada – Podgorici, Nikšiću i Pljevljima registrovano više od 250 prijevremenih smrtnih slučajeva.

Najveći udio u broju prijevremeno umrlih u svijetu je zbog hroničnih opstruktivnih bolesti pluća (bolesti pluća sa suženjem disajnih puteva – hronični bronhitis, astma i emfizem pluća) – oko 43 odsto, a zatim slijede maligne bolesti pluća sa oko 29 odsto učešća.

Pobjedi je iz Instituta za javno zdravlje saopšteno da je procjena SZO da je godišnja prijevremena smrtnost vezana za zagađenje vazduha u našoj državi bila od 10 do 60 puta veća od smrtnosti zbog nesreća u drumskom saobraćaju ili dva do 20 puta veća od smrtnosti od digestivnih oboljenja. Ti podaci su i dio studije procjene uticaja zagađenja vazduha na zdravlje stanovništva u Crnoj Gori, a na osnovu podataka iz baze ove organizacije – "Zdravlje za sve".

Analiza podataka o izloženosti stanovništva zagađujućim česticama u Podgorici, Pljevljima i Nikšić u koju je uradio Institut ukazuje na to, kako su nam kazali, da zagađenost vazduha značajno utiče na zdravlje u ovim gradovima.

Analiza je rađena na osnovu srednjih vrijednosti podataka o izloženosti i zdravstvenom stanju stanovništva za period od tri godine (2010-2012).

"Ovi rezultati su u skladu sa ranijim procjenama koje su rađene u zemlji, sprovedenim u okviru evropskih ili globalnih projekata. Izraženo po glavi stanovnika, uticaj zagađenja na zdravlje je znatno već i u Pljevljima nego u drugim gradovima. Međutim, apsolutni nivo uticaja, izražen u broju prijevremenih smrti, izgubljenim godinama života ili broju hospitalizacija, kao posljedice izloženosti, je sličan u sva tri posmatrana grada", kažu iz Instituta.

Podaci iz studije za ova tri grada ukazuju na to da je više od 250 prijevremenih smrtnih slučajeva, 140 hospitalizacija godišnje, kao i niz drugih zdravstvenih posljedica povezano sa izlaganjem česticama čiji nivo koncentracija prelazi vrijednosti date u Vodiču SZO za kvalitet vazduha.

"Znatan dio tereta može se pripisati prekomjernom zagađenju vazduha koji se javlja u zimskim mjesecima. Ova visoka zagađenost može biti izazvana kako sagorijevanjem čvrstih goriva (drveta i uglja, uglavnom u Pljevljima) koja se koriste za grijanje u domaćinstvima, tako i smanjenom disperzijom zagađenja u zimskom periodu. Sagorijevanje čvrstih goriva za potrebe pripreme hrane i grijanje takođe značajno poveć ava ukupnu izloženost zagađenom vazduhu stanara kuć a koji koriste čvrsto gorivo za kuvanje i grijanje zbog direktne emisije zagađenja u zatvorenim prostorima", objašnjavaju iz Instituta za javno zdravlje.

PM čestice su najvažniji pokazatelj zagađenja koje utiče na zdravlje u čitavoj Crnoj Gori. U Pljevljima, takođe i SO2 dostiže visok nivo i može uticati na pojavu respiratornih simptoma.