[ Objavio: O.Z. ]

ULOŽITI DODATNE NAPORE

Nema sistemske posvećenosti problemu zavisnosti

U Crnoj Gori ne postoji sistemska posvećenosti rješavanju problema zavisnosti od psihoaktivnih supstanci i zbog toga je potrebno odrediti odgovornost u državi, unaprijediti programe podrške, stalno razvijati preventivni rad, kao i uložiti ozbiljne napore da se mladima pomogne.

To je saopšteno na okruglom stolu “Mladi koji koriste droge u Crnoj Gori: nedostatak sistema podrške kao glavni izazov”, koji je organizovala nevladina organizacija (NVO) Juventas u okviru projekta ARYSE (At-Risk Youth Social Empowerment), koji finansira Evropska unija posredstvom Evropske komisije.

Koordinatorka Programa direktne asistencije za osobe koje koriste droge u NVO Juventas, Marija Milić, kazala je da su djeca i mladi koji počinju ili već koriste psihoaktivne supstance, gotovo prepušteni sami sebi i njihovim porodicama posebno, kako je ukazala, u manjim sredinama.

„Institucije ne sarađuju dovoljno. Obrazovni sistem nema razvijen način da rano prepozna djecu u riziku i uputi ih na institucije koje zajedno sa školom i porodicom mogu da pomognu. Socijalne ustanove nemaju kapaciteta da podrže djecu i mlade koji koriste psihoaktivne supstance, iako su ove dvije kategorije prepoznate kao prioritetne u Zakonu o socijalnoj i dječjoj zaštiti“, rekla je Milić u PR Centru.

Ona je pojasnila da jedini državni program za rehabilitaciju nije besplatan, a da su mjesta u Specijalnoj bolnici ograničena i nedovoljna.

„Program sprječavanja predoziranja praktično ne postoji. Zatvorska bolnica još nije počela da se gradi. I pored lijepo napisane Startegije za droge, nije postavljen sistem odgovornosti nad koordinacijom njene implementacije. Substituciona terapija buprenofinom i dalje nije u potpunosti bez problema u realizaciji“, kazala je Milić.

Prema njenim riječima, entuzijazam određenih institucija i pojedinaca je očigledan, ali, kako je ukazala, nema sistemske posvećenosti rješavanju problema zavisnosti od psihoaktivnih suptanci.

„Zato nam mladi, umjesto u sistem podrške, ulaze u kriminalne mreže, čime se problem samo komplikuje. Ovaj okrugli sto je i apel da se najzad odredi odgovornost u državi i ulože ozbiljni napori da se pomogne mladima“, poručila je Milić.

Izvršna direktorica NVO Juventas, Ivana Vujović, rekla je da Crna Gora ima vrlo ograničene sisteme i servise podrške iako, kako je kazala, na papiru postoje servisi za djecu i mlade.

Izvršni direktor Mreže za politike droga u Jugoistočnoj Evropi, Milutin Milošević, objasnio je da se dobri primjeri ne mogu jednostavno iskopirati i prenijeti na druga mjesta, već da se moraju prilagoditi realnoj situaciji u zemlji u kojoj se sprovode.

„Specifičnost Crne Gore je u tome što je, relativno, kompaktna sredina. I vrlo se lako može djelovati efikasno, bez obzira što postoji velika razlika između primorskog dijela i sjevera u mnogim elementima“, kazao je Milošević.

Direktor Doma zdravlja Podgorica, Nebojša Kavarić, ukazao je da je primjetan pad starosne granice kada se počinje eksperimentisati za psihoaktivnim supstancama i da je zbog toga preventivni rad neophodno stalno razvijati i unaprijeđivati, jer je, kako je dodao, liječenje često dugotrajno, neizvjesno i skupo.

„Programi prevencije se sprovode u sklopu mjera koje su usmjerene na smanjenje potražnje psihoaktivnih supstanci u koje se ubrajaju i mjere rane intervencije kod rizične upotrebe, te mjere obezbjeđenja programa tretmana, rehabilitacije i društvene reintegracije“, rekao je Kavarić.

On je istakao da Dom zdravlja Podgorica, preko Savjetovališta za mlade, Centra za mentalno zdravlje, pedijatara i izabranih doktora, nudi set usluga koje obuhvataju promociju, prevenciju, dijagnostiku i liječenje bolesti zavisnosti.

Predstavnica Instituta za javno zdravlje, Ljiljana Golubović, objasnila je da ESPAD istraživanje predstavlja evropsko-školsko istraživanje o alkoholu i drogama i najveći međunarodni istraživački projekat o upotrebi psihoaktivnih supstanci među mladima u svijetu.

Najčešće korištena psihoaktivna supstanca u Crnoj Gori je, kako je kazala, kanabis. Ono što izaziva veliku pažnju je, kako je pojasnila, učestalost upotrebe energetskih pića sa alkoholom.

Predstavnica Javne ustanove (JU) Kakaricka gora, psihološkinja Dijana Milošević, objasnila je da tretman bolesti zavisnosti u toj ustanovi podrazumijeva promjenu životnog stila što je, kako je dodala, mnogo više od uspostavljanja apstinencije od psihoaktivnih supstanci.

Ona je pojasnila da tretman traje 12 mjeseci rezidencijalnog boravka, koji se sastoji iz tri faze, a to su adaptacija, rehabilitacija i resocijalizacija.

„Nakon toga, slijedi 12 mjeseci nerezidencijalnog tretmana koji podrazumijeva podržavanje novih klijenata/klijentkinja koji su u fazi rezidencijalnog tretmana i volontiranje za one klijente/klijentkinje koji su svojim primjerom pokazali da su usvojili sve sugerisane društveno prihvatljive obrasce ponašanja, a odbacili one negativne, stečene tokom aktivne faze konzumacije psihoaktivnih supstanci“, rekla je Milošević.