Objavila: M.M.Lj. [ Mina ]

POSJETA GINEKOLOGU

Jedan pregled godišnje može spriječiti rak

Rak grlića materice je oboljenje koje se može spriječiti ukoliko žene odluče da bar jedan dan u godini posvete svom reproduktivnom zdravlju i pođu kod ginekologa na pregled, poručili su iz Instituta za javno zdravlje (IJZ).

Evropska nedjelja prevencije raka grlića materice, čiji je cilj informisanje javnosti o značaju prevencije ove maligne bolesti, obilježava se ove godine od 22-28. januara.

 U saopštenju IJZ navodi se da situacija u vezi sa karcinomom grlića materice ukazuje na karakteristike pandemije, pri čemu se više od 85 odsto slučajeva otkrije u zemljama u razvoju.

„Na ljestvici učestalosti malignih bolesti kod žena u Crnoj Gori karcinom grlića materice zauzima treću poziciju, iza vodećeg raka dojke i raka debelog crijeva, rektuma i anusa“, upozorili su iz te zdravstvene ustanove.

Kako su naveli, prema raspoloživim podacima Instituta za 2013. godinu, ukupan broj novooboljelih je 94, od kojih je skoro dvije trećine, odnosno 62 odsto, žene starosne dobi od 40 do 59 godine života.

 Iz IJZ su pojasnili da je primarni uzrok raka grlića materice je perzistentna ili hronična infekcija, jednim ili više visoko rizičnim tipovima humanog papiloma virusa (HPV), koja je najčešća seksualno prenosiva bolest.

 Uz pomoć prirodnog imuniteta, kod većine žena i muškaraca koji se inficiraju HPV-om, te infekcije spontano nestaju.

„Međutim, manji dio HPV infekcija perzistira, i tada dolazi do pojave oboljenja kao što su rak grlića materice, rak ženskih i muških genitalnih organa, čmara, usne duplje i ždrijela“, kaže se u saopštenju.

Navodi se da su drugi faktori koji doprinose nastanku HPV infekcije, a predstavljaju kofaktore u patogenezi karcinoma grlića materice, rano stupanje u seksualne odnose, veći broj seksualnih partnera, smanjena otpornost organizma i pušenje.

 Iz IJZ su kazali da se rak grlića materice razvija postupno, asimptomatski, tokom niza godina, pa se u tome ogleda značaj skrininga.

Kako su pojasnili, skrining predstavlja identifikovanje do tada neotkrivene bolesti, upotrebom skrining testa u prividno zdravoj, odnosno asimptomatskoj ciljnoj populaciji. „Smatra se da dobro organizovani skrining program može da spriječi i do 80 odsto slučajeva raka grlića materice“.

„Osnovni cilj ranog otkrivanja bolesti je smanjenje broja oboljelih i broja umrlih od te bolesti. Ranim otkrivanjem i uspješnim liječenjem, značajno se poboljšava kvalitet života žena, pospješuje očuvanje reproduktivnog zdravlja i sa ekonomskog aspekta, višestruko smanjuju troškovi liječenja“, kaže se u saopštenju.

Navodi se da se skriningom te zloćudne bolesti počinje u mlađim dobnim skupinama, imajući u vidu patogenezu same bolesti, odnosno dugogodišnji proces razvoja iz preinvazivne u invazivnu formu bolesti.

 Iz IJZ su kazali da Nacionalni program prevencije raka grlića materice predstavlja veoma značajan spektar mjera i aktivnosti koje su usmjerene ka zaštiti zdravlja ženske populacije Crne Gore.

Oni su podsjetili da se organizovani skrining za rak grlića materice, za žene od 30 do 34 godine, realizuje od sredine prošle godine u Podgorici.

Prema raspoloživim podacima IJZ, među starosnom grupom koja je izabrana za skrining, u 2013. godini registrovano je sedam odsto ukupnog morbiditeta od te bolesti.

Trajanje jednog ciklusa skrininga je pet godina, prema važećem vodiču za skrining raka grlića materice Svjetske zdravstvene organizacije, a metode molekularnog HPV testiranja temelje se na detekciji DNK visokorizičnih HPV tipova iz uzoraka cervikalnog brisa.

Iz IJZ preporučuju da sve žene idu na redovne preglede kod ginekologa jednom godišnje, i podsjećaju da se pregledi mogu obaviti u ginekološkim ambulantama domova zdravlja širom Crne Gore.

Preporuka je i da mlade žene ne stupaju rano u seksualne odnose, da ne mijenjaju često seksualne partnere i da koriste kondom, posebno kada je u pitanju novi ili nepoznati partner, kao i da se žene koje su obuhvaćene skrining programom odazovu na upućeni poziv.

„Pored toga, važno je da zdravstveni radnici i politički lideri budu upoznati sa korisnim efektima sprovođenja skrininga raka grlića materice, kako bi zajedničkim učešćem doprinjeli realizaciji ovog programa“, naglasili su iz IJZ.

Povodom obilježavanja Evropske nedjelje prevencije raka grlića materice biće održana predavanja učenicama u Medicinskoj školi i Gimnaziji „Slobodan Škerović“ u Podgorici, pripadnicama RE populacije u Kampu, kao i ostalim zainteresovanim ženama po pozivu.