ATMOSFERA

Nebeske rijeke opasne kao uragani

Atmosferske rijeke su velike neprekinute struje vlažnog vazduha koje vijugaju hiljadama kilometara kroz nebo. Otkrivene su tek nedavno, a u smislu padavina koje isporučuju, opasne su koliko i uragani.

Prve znakove postojanja ovih nebeskih rijeka otkrili su Jong Žu i Redžinald Njel iz Instituta za tehnologiju Masačusets koji su 1998. u klimatskom modelu uočili da se gotovo sva para, koja putuje između tropskih krajeva i srednjih širina skuplja u uske, guste tokove. Ovo je bilo u suprotnosti sa dotadašnjim viđenjem o distribuciji vode u formi oblaka iz prskalica. 

Ovaj model kasnije su potvrdili i satelitski snimci. 

Naučnici još ne znaju šta podstiče nastajanje ovih vodenih tokova u atmosferi. Za klimatologe oni su jednostavno nepredvidiva pojava. 

Ukoliko u program ubacite nekoliko ključnih podataka o atmosferi, kao što su očuvanje materije i momenta, distribucija sunčevog zračenja, Zemljina rotacija i toplotna svojstva vode, nebeske rijeke će se pojaviti. 

Na sjevernoj polulopti one se obično javljaju kao ciklonska polja – sistemi niskog pritiska koji se rotiraju suprotno od skazaljki na satu, koji donose topao i vlažan vazduh sa juga i jugozapada na obale. Ako su vjetrovi na visini od oko kilometra posebno jaki, velike količine vazduha punog vode mogu da pređu velike udaljenosti za kratko vrijeme. Ako ta struja udari u priobalne planine, para se kondenzuje i nastaju obilne padavine. 

U svakom trenutku na satelitskim snimcima nad Zemljom može se vidjeti pet, šest takvih rijeka. Mnoge od njih se potroše nad okeanima, a prosječno u sebi nose vlage kao 15 Misisipija ili jedan Amazon, međutim, najveći problemi nastaju kada ih atmosferske prilike zaustave na jednom mjestu.