[ N1, Objavila: J.B.Č. ]

NAUČNICI OTKRILI

Zbog hemikalija djevojčice ranije ulaze u pubertet

Djevojčice koje su prije rođenja izložene hemijskim jedinjenjima prisutnim u sapunu, pasti za zube, šminki i ostalim proizvodima za ličnu higijenu izloženije su opasnosti od ranijeg ulaska u pubertet, rezultati su američkog istraživanja objavljeni u časopisu Human Reproduction.

Ranije sprovedene studije sprovedene na životinjama pokazale su da brojne hemikalije mogu negativno uticati na hormone, pa se povezuju s ranijim ulaskom u pubertet. Riječ je većinom o ftalatima kojih je najviše u mirisnim supstancama, parfemima, sapunima i šamponima, potom o parabenima koji se koriste kao konzervansi u kozmetici, kao i o fenolima, među kojima je i triklosan, baktericidno sredstvo koje se već decenijama koristi u kozmetičkoj industriji kao konzervans. Njegova osnovna funkcija nije zaštita potrošača, nego zaštita proizvoda.

Većina njih u medicini je poznata pod nazivom "endokrini disruptori". Oni svojim oblikom i strukturom nalikuju i oponašaju prirodne hormone u tijelu i na taj način remete funkciju endokrinog sistema. Zabrinjava da su takva jedinjenja štetna već u malim količinama, te da se potencijalni problemi ne moraju javiti odmah, ni za par godina, već imaju kumulativni učinak, odnosno talože se u tkivima godinama.

U studiji istraživača s Berklija učestvovalo je 338 djece, 179 djevojčica i 159 dječaka, čiji je razvoj praćen od rođenja do adolescencije. Izloženost raznim hemijskim jedinjenjima naučnici su pratili uz pomoć analize urina majki tokom trudnoće, a potom analizom urina djece nakon navršenih devet godina života. Pokazalo se da je u više od 90 posto uzoraka urina prikupljenih među djecom otkrivena prisutnost hemijskih jedinjenja koja mogu uticati na koncentracije i djelovanje hormona.

Najveći uticaj na raniji početak puberteta kod djevojčica imali su prisutnost ftalata, parabena i triklosana u urinu majki za vrijeme trudoće. Te hemikalije nijesu značajnije uticale na razvoj dječaka u prenatalnom razdoblju.

"Činjenica da smo u ovom slučaju otkrili povezanost ranijeg puberteta kod djevojčica je zabrinjavajuća, ali dobra informacija je da, sada kada to znamo, možemo smanjiti na minimum izloženost tim hemijskim jedinjenjima", kazala je glavna autorika studije Kim Harli, direktorka Centra za istraživanje uticaja okoline na zdravlje djece Univerziteta Berkli.

Podsjetila je da je upotreba triklosana u izradi antibakterijskih sapuna u Sjedinjenim Državama zabranjena, ali da ga još ima u pasti za zube. Pozvala je na oprez pri kupovini takvih proizvoda, a potencijalne kupce upozorila da pažljivo pročitaju deklaracije.