630 MILIONA SAJTOVA

Internet slavi rođendan

Na današnji dan, 1993. CERN je izdao saopštenje da je napravio World Wide Web tehnologiju dostupnu potpuno besplatno.

Britanski fizičar Tim Berners Li osmislo je internet u CERNu 1989. Ovaj projekat koji je on nazvao “World Wide Web” originalno je nastao kako bi pokrio potrebe razmjene informacija između fizičara na univerzitetima i institutima širom svijeta. 

“Nema dijela društva koji nije izmijenjen izumom nastalim u laboratoriji, internetom”, kaže generalni direktor CERNa Rolf Hojer. 

“Od istraživanja do obrazovanja, veb mijenja oblik našeg komuniciranja, rada, inovacija i života. Internet je moćan primjer toga kako naučna istraživanja donose korist cijelom čovječanstvu”. 

Marta 1989. britanski fizičar Tim Berners Li napisao je prijedlog za razvoj sistema za distribuciju informacija za fizičare i inženjere CERNa. 

On je opisao način za upravljanje informacijama o akceleratorima i eksperimentima u laboratoriji koristeći sistem povezanih dokumenata i dostupnim putem interneta. 

Njegov supervizor Majk Sendal napisao je “nejasno, ali interesantno” na prvoj strani prijedloga i tim riječima dao zeleno svjetlo revoluciji u razmjeni informacija. 

Berners Li vidio je radnu strukturu CERNa kao “mrežu” čiji spojevi evoluiraju vremenom. 

Veliki kolaborativni projekti u CERNu poput Velikog sudarača elektrona i pozitrona, preteče Velikog hadronskog sudarača, stvarali su ogromne količine informacija koji su morali biti dostupni velikom broju ljudi. 

Ono što je bilo potrebno, napisao je Berners Li, bio je “bazen informacija koji može da raste i evoluira sa organizacijom i projektima koje opisuje”. 

Internet je 1989. već bio “zreo” set protokola koji je omogućavao prenos podataka između i unutar različitih mreža u malim “paketima”. 

Internet je korišćen kao osnova za imejl i sisteme premještanja fajlova, poput tada popularnog Gophera. 

Tada se rodila ideja o hipertekst sistemima koji bi predstavljali vezu između različitih dokumenata. 

HyperCard za Epl Mekintoš bio je popularan rani primjer rada hipertekst sistema koji je sadržao linkove između “kartica”. 

Belgijski inženjer Robert Kalio pridružio se WWW projektu i uskoro postao njegov najveći zaštitnik, boreći se za sredstva za njegovo razvijanje. 

Mali tim studenata pridružio im se tokom narednih nekoliko godina radeći na privremenim ugovorima kako bi doprinijeli razvoju kodova i protokola. 

Prvi sajt na CERNu i svijetu, posvećen je World Wide Web projektu, a za hosting je bio zadužen Berner Lijev računar NeXT. 

Sajt je opisao glavne mogućnosti interneta; kako pristupiti dokumentima drugih ljudi i kako podesiti sopstveni server. 

Iako je NeXT mašina – originalni internet server – još u CERNu, prvi sajt više nije aktivan. 

Kako bi obiljeležili godišnjicu objavljivanja dokumenta koji je veb tehnologiju učinio dostupnom cijelom svijetu, CERN pokreće projekat povraćaja prvog sajta i čuvanja digitalnih podešavanja koja su povezana sa rađanjem interneta. 

Kopiju originalnog sajta možete vidjeti ovjde.

Sajt je kao telefon; ako postoji samo jedan, od njega nema velike koristi. Berner Lijev tim morao je da napravi server i softver za brouzer kako bi ljudi mogli da podešavaju sopstvene sajtove. 

NeXT sistemi bili su daleko napredniji od kompjutera koje su ljudi imali, pa je za distribuciju bio potreban daleko manje sofisticiran softver. Do proljeća 1991. završeno je testiranje univerzalnog brouzera koji je omogućavao ljudima pristup internetu, bez obzira na to koji računarski sistem imaju. Brouzer je dizajniran da radi jednostavno upisivanjem komandi. Nije bilo miša ni grafika, ali je omogućavao svima pristup internetu. 

Berners Li takođe je podesio sistem tako da ljudi koji nemaju brouzer mogu da surfuju mrežom, prosto slanjem mejla CERN serveru sa veb adresom (URL). U povratnom mejlu dobijali su sadržaj URL. 

World WideWeb dobio je source code 30. aprila 1993. i bio je dostupan svima. Ljudi su počeli da postavljaju svoje servere i sajtove, a do kraja 1993. bilo je više od 500 poznatih servera, a WWW zauzimao je jedan procenat internet saobraćaja. To je u to vrijeme bilo mnogo (ostalo su činili mejlovi i prenos fajlova). 

Dvadeset godina od tad, procjenjuje se da postoji 630 miliona sajtova.