ŠKOTSKA

Najstariji lunarni kalendar na svijetu

Arheolozi su pronašli do sada najstariji lunarni kalendar u polju u Aberdinširu, za koji naučnici smatraju da su ga napravili lovci, sakupljači iz doba mezolita.

Iskopavanjem u polju blizu škotskog zamka Krates arheolozi su otkrili 12 velikih jama koje označavaju mjesečeve mijene i mjesece u godini.

Jame su otkrivene 2004. iz aviona, ali je tek nedavno utvrđeno da je star oko 10.000 godina i oko pet hiljada godina stariji od mesopotamijskih spomenika koji su imali istu svrhu računanja vremena.

Tim predvođen naučnicima sa Univerziteta u Birmingemu smatra da su kalendar napravili lovci – sakupljači iz doba mezolita (period praistorije između starijeg – paleolita i mlađeg kamenog doba – neolita).

Jame su oblikovane tako da nalikuju mjesečevim menama.

“Mlad mjesec, prva četvrt, pun mjesec i posljednja četvrt, svi su tu i poređani  obliku luka dugog oko 50 metara. Jama koja predstavlja pun mjesec je velika i okrugla, prečnika oko dva metra i nalazi se u centru”, rekao je Vins Gafni, profesor arheologije i vođa naučnog tima koji je analizirao kalendar.

Zanimljivo je to što su jame smještene tako da su savršeno poravnate sa dijelom pejzaža iznad koga bi na dan zimske kratkodnevice izašlo Sunce.

Ovo astronomsko poravnanje je praistorijskim stanovnicima Škotske omogućavalo da bolje prate protok vremena i smjenu godišnjih doba.

“Ovi dokazi pokazuju da su plemena u Škotskoj imala potrebu i umijeće da prate vrijeme tokom godina i da isprave sezonska odstupanja lunarne godine i da su to činili 5000 godina prije prvih poznatih kalendara otkrivenih na Bliskom Istoku. To nam pokazuje da su ljudi iz kamenog doba bili sofisticiraniji nego što smo vjerovali, a naročito oni sa sjevera, koji su donedavno za nas bili misterija”, ispričao je Ričard Bejts, geofizičar sa Univerziteta u Sent Endrjuzu.

Sposobnost shvatanja i mjerenja vremena je jedno od najvažnijih dostignuća ljudskih zajednica i pitanje kada je čovječanstvo “stvorilo” vrijeme  je krucijalno za razumijevanje razvoja društva, smatraju arheolozi.

Detaljna analiza kalendara je objavljena 15. jula u žurnalu "Internet arheologija".(Nacionalna geografija)